COVID-19 bir siyah kuğu mu?

Çin’de ortaya çıkan ve hızla yayılan Covid-19 virüsünün ortaya çıkışına dair çok farklı iddialar var. Ancak bugüne kadar ortaya atılan iddialardan herhangi birinin tam olarak ikna edici olmadığını söyleyebilirim. Zaman, salgının ortaya çıkış nedenini mutlaka bir gün ışığına çıkaracaktır. Böylesi alışılmadık tarihi süreçten geçerken hemen aklıma “Nassim Nicholas
Taleb’in “Siyah Kuğu” kitabı geldi. Taleb, yaşamını şans, belirsizlik ve olasılık konularına uzman bir isim. O’nu ilginç kılan aynı zamanda borsacı, yatırımcı ve öğretim görevlisi olması.

Taleb döviz, türev alım satımı yapmaktan, Chicago borsasında bir Wall Street firmaları hesabına işlem yapmaya ve New York
Üniversitesi Matematik Bilimler Enstitüsü’nde olasılık teorisinin risk yönetimine uygulanması’ üzerine ders vermeye kadar
çok yönlü bir kariyere sahip. Taleb, subprime krizini, 1987’te New York Borsası’nın çöküşünü önceden tahmin etti. Aynı zamanda 11 Eylül 2001’deki saldırı benzeri bir olayın olasılığını bir hafta önceki bir makalesinde tartıştığı “Rastlantısalığa Aldanmak” başlıklı ilk kitabıyla ve “Siyah Kuğu” kitabı en çok satanlar listesinde yerini aldı.

OLASILIKSIZ GÖRÜNENİN ETKİSİ

Avustralya’nın keşfinden önce, Eski Dünya’da, bütün kuğuların beyaz olduğuna inanılırdı. Milyonlarca beyaz kuğu, kuğuların tamamen beyaz olduğunu ispatlamaya yetmez ama bir tek siyah kuğu aksini ispatlamaya yeter. “Siyah Kuğu” deyimiyle; olması ihtimal dışı görülen, fakat gerçekleştiğinde etkisi çok büyük olan ve bir kez gerçekleştikten sonra, onu daha az rastlantısal kılacak bir açıklama uydurduğumuz olaylar kastedilmektedir.

Devamı Z Raporu Nisan 2020 sayısında…

Dikkat çekenler...