SİNEMA VE DİZİ FİLM SEKTÖRÜ, DÜNYADAKİ BİRÇOK SANAYİ KOLUNDAN ÇOK DAHA BÜYÜK BİR ENDÜSTRİ. TÜRKİYE, DÜNYAYA DİZİ İHRAÇ EDEN ÜLKELER ARASINDA İKİNCİ SIRADA YER ALIYOR. BU KONUDA LİDERLİK HÂLÂ ABD’DE OLSA DA AVRUPA, ORTADOĞU, ORTA ASYA, GÜNEY AMERİKA VE HATTA AFRİKA’DAN BİRÇOK ÜLKENİN DİZİ VE FİLMLERİ, DÜNYANIN EN ÇOK İZLENENLER LİSTELERİNDE DİKKAT ÇEKİYOR.
ESRANUR EYUPOĞLU
Küresel bağlamda dizi ve sinema sektörü oyunculardan, yönetmenlere, stüdyolardan, bilet satışına kadar uzanan büyük bir ekonomi. Yaklaşık 100 milyar dolar civarında cirosu olan sektör gelişen teknolojinin etkisiyle büyük bir değişimden geçiyor. Bu değişimin bayrağını ise Hollywood taşıyor. 2019 yılında vizyona giren 394 filmin 160’tan fazlası Amerikan yapımıydı. Yerli film sayısı 141, dünya sineması örneği ise 90 civarındaydı.
EN ÇOK FİLM ÇEKİLEN ÜLKE NİJERYA
Yüksek bütçeler ile film yapan Hollywood’un hakimiyetinden sonra, 350 milyon dolar gibi bir bütçeye sahip olan ülkemiz geliyor. Üçüncü sırada ise genel olarak Fransız filmleri yer alıyor. Fransa’dan sonra en çok filmi vizyona giren Avrupa ülkesi Almanya. Alman sinemasını İtalya ve ispanya, onları ise Orta Avrupa ülkeleri izliyor. İç piyasasında çok sayıda film yapan Rusya daha çok animasyon projeleriyle dikkat çekiyor, animasyon filmlerle göz dolduran diğer sinemalar ise Çin ve Parazit filmiyle Oscar alan Güney Kore gibi Uzak Doğu ülkeleri. Bununla birlikte, dünyada her yıl en çok film çeken ülke Hollywood’un bütün dünyada bilinmesi sebebiyle ABD gibi görünebilir. Fakat aslında en çok film çekilen ülke haftada ortalama 50 film çekilen Nijerya. Hollywood ve Bollywood’dan sonra dünyada üçüncü sırada yer alan Nollywood’da bir film ortalama 7-10 gün arasında, 7 bin ile 12 bin dolar civarında bir bütçe ile çekiliyor.
TÜRKİYE DİZİ İHRACATINDA İKİNCİ SIRADA
Son yıllarda dizi sektörü de bir hayli gelişti. Türk yapımı diziler Rusya’dan Çin’e, Kore’den Latin Amerika’ya 700 milyondan fazla izleyiciden ilgi görüyor. Çarpıcı senaryolarıyla yaklaşık iki saat boyunca izleyiciyi farklı dünyalara sürükleyen ve kendi özgün müzikleri olan Türk dizilerinin en çok satıldığı ve izlendiği ülkeler arasında Şili, Meksika ve Arjantin göze çarpıyor. Diziler, Türkçe konuşulan Azerbaycan, Türkmenistan, Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan’ın yanı sıra Avrupa’da Arnavutluk, Polonya, Sırbistan, Bulgaristan, Yunanistan, Makedonya, Hırvatistan, Bosna Hersek, Macaristan ve Kosova’da reyting listelerinde üst sıralarda yer alıyor. Ürdün, Irak, Katar, Fas, Tunus ve Cezayir gibi Arap ülkelerinden çok seyredilen yapımlar arasında bulunan diziler, Suudi Arabistan ve Mısır’ın yasaklamasına rağmen internet aracılığıyla izlenmeye devam ediyor.
Türkiye aynı zamanda yüzde 25 oranıyla dünyanın en önemli senaryolaştırılmış içerik ithal eden ülkesi konumunda. 2018 yılı itibarıyla Türk dizilerinin ihracat tutarı 500 milyon dolara ulaştı. 2023’te dizi ihracatından elde edilen gelirin 1 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Uluslararası alanda ihraç edilen ilk Türk dizisi 1981’de Fransa’ya satışı yapılan 1975 yapımı TRT dizisi Aşk-ı Memnu. Diriliş Ertuğrul, Kara Para Aşk, Kuzey Güney, Karadayı, Öyle Bir Geçer Zaman ki, Adını Feriha Koydum, Gümüş, Fatmagül’ün Suçu Ne, Ezel, Aşk-ı Memnu ve Kara Sevda dizileri de en fazla gelir getiren yapımlar. 70 ayrı ülke 500 milyondan fazla seyirciye ulaşarak en çok sayıda ülkeye ihraç edilen dizi ise Muhteşem Yüzyıl.
Devamı Z Raporu Dergisi Kasım 2020 sayısında…
