DÜNYA, COVID-19 SALGINI NEDENİYLE EKONOMİK ANLAMDA EPEY ZOR BİR DÖNEMDEN GEÇİYOR. DURUMUN NE KADAR CİDDİ OLDUĞUNU, G-20 ÜLKELERİNİN EKONOMİK GÖSTERGELERİNE BAKARAK GÖRMEK MÜMKÜN. COVID-19 SALGINI BİR GÜN SONA ERDİĞİNDE ORTAYA NASIL BİR DÜNYA ÇIKACAĞI HENÜZ MEÇHUL BELKİ AMA ‘ŞİMDİLİK’ ÇÖZÜM OLARAK İŞLETMELERİ VE HANE HALKINI DESTEKLEMEYE DEVAM ETME, TİCARETİN ANA UNSURU OLAN PAZARLARI CANLI TUTMA, ÜRETKENLİĞİ ARTIRMAYA YÖNELİK YAPISAL TEŞVİK VE İSTİHDAM POLİTİKALARI DIŞINDA YAPACAK ÇOK FAZLA BİR ŞEY YOK GİBİ.
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZGÜR BAYRAM SOYLU
Toplumların ve ekonomilerin şu anki en önemli gündem maddesi, Covid-19. Bu salgını kimi ekonomi çevreleri ‘siyah kuğu’, kimileri eşi benzeri görülmemiş küresel çapta bir tıbbi ve sosyal tehdit, kimileri ise dünya savaşlarından bu yana insanlık tarihinin karşılaştığı en büyük zorluk olarak görüyor. Kısa sürede dünyanın dört bir yanına yayılan, deyim yerinde ise dünyanın gündemine küresel bir ıstırap olarak düşen bir tehlikenin adıdır Covid-19.
Yayılım hızının artmasıyla bir sağlık sorunu olmaktan çıkan sosyo-ekonomik ve politik krizlerin tetikleyicisi konumuna gelen Covid-19 salgını, arz ve talep şoklarına neden olarak, hepimizin yakından şahitlik ettiği gibi sosyal, ekonomik ve toplumsal kısıtlamaları beraberinde getirmiş, iktisadi faaliyet üzerinde daraltıcı bir etki ortaya çıkarmıştır. Hepimiz biliyoruz ki seyahatlerin kısıtlanması, kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetlerin durması, uzaktan eğitim uygulamalarının devreye sokulması ve işgücü piyasalarında baş gösteren durgunluk mali genişleme programlarının hayat geçirilmesini zorunlu kıldı. Süreç içerisinde başta Türkiye olmak üzere pek çok gelişmiş ve gelişmekte olan ülke ekonomileri, firma ve hane halkını kurtarmaya yönelik tedbir paketlerini hayata geçirdiler.
Pek çok mikro-ekonomik ve makro-ekonomik gösterge, Covid-19 nedeniyle bozuldu. İlk olarak Çin’de tespit edilen ve tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını, özellikle karantina süreçlerinde ve sonrasında, ekonomik büyüme, işsizlik, enflasyon, ihracat ve ithalat düzeyleri üzerinde etkili oldu.
İLK ALARM İŞSİZLİKTEN GELDİ
Covid-19’un etkili olduğu makroekonomik göstergelerin başında işsizlik rakamları var. Özellikle iki haneli işsizlik rakamlarına sahip ülkelerde işsizlik oranının artış eğiliminde olduğunu söylemek mümkün.
2020’nin üçüncü çeyreği itibariyle G-20 ülkeleri arasında ABD, Arjantin, Brezilya, Güney Afrika, Suudi Arabistan, Şili ve Türkiye için artan işsizlik oranlarının işgücü piyasasını tedirgin etme potansiyeli taşıdığını söylemek yanlış olmayacak. Bilhassa ABD ekonomisinde işsizlik oranlarının yüzde 3’lerden 13’lere tırmandığını görüyoruz. İşsizlik rakamları çift haneli düzeylerde olan sözgelimi Türkiye ve Brezilya için dramatik olmayan bu durum, ABD ve Kanada için korkutucu bir etki bırakmışa benziyor. Her ne kadar, özellikle hane halkı olarak nitelendirdiğimiz vatandaşları ve firmaları kurtarmaya dönük politikalar uygulamaya konsa da, dünya ekonomilerinin üzerine kabus gibi çöken Covid-19’un işgücü piyasasındaki etkisinin çok ağır bir şekilde hissedildiği bir dönem yaşıyoruz.
Devamı Z Raporu Dergisi Kasım 2020 sayısında…
