YILIN BAŞINDAN BU YANA TÜM DÜNYA ÜLKELERİ, ÖLÜMCÜL KOVİD-19 VİRÜS TEHDİDİYLE MÜCADELE EDİYOR. ZENGİN FAKİR, ZAYIF-GÜÇLÜ DEMEDEN HEMEN HER ÜLKE BU VİRÜSÜN YIKICI YANINDAN NASİBİNİ ALDI VE BİRÇOK İNSAN HAYATINI KAYBETTİ. SALGINLA BERABER AĞIR HASARLAR ALAN EKONOMİLER, VAKA SAYILARININ DÜŞME EĞİLİMİNE GİRMESİYLE BERABER KARANTİNA KURALLARINI GEVŞETMEYE BAŞLADI. TÜNELİN SONUNDAKİ IŞIK HENÜZ GÖRÜLMESE DE MAYIS AYI BAŞINDA AYNI ANDA ABD, ÇİN BAŞTA OLMAK ÜZERE, AVRUPA VE ASYA ÜLKELERİNDE ‘NORMALLEŞME’ DÜĞMESİNE BASILDI. ANCAK ÇEŞİTLİ ADIMLARIN ATILMASIYLA BAŞLAYACAK BU YENİ NORMALLEŞME DÖNEMİ KORONA ÖNCESİ YAŞINILAN BİR NORMALLEŞME OLMAYACAĞINI GÖSTERİYOR. BU NEDENLE, YENİ NORMALLEŞME DÖNEMİ HEM ÜLKE EKONOMİLERİNIN ÜZERİNDE BİRTAKIM DEĞİŞİKLİKLERE NEDEN OLACAK HEM DE KÜRESEL EKONOMİDE BİRÇOK DEĞİŞİMİ BERABERİNDE GETİRECEK.
MEHMET ALI DOĞAN
Ölümcül KOVİD-19 virüsü, ilk olarak Çin’in Wuhan şehrinde 8 Aralık 2019’da görüldü ve tüm dünyaya hızla yayıldı. Bulaşıcı ve ölümcül olması nedeniyle Dünya Sağlık Örgütü – World Health Organization (DSÖ) tarafından 11 Mart 2020 tarihinde “pandemi” yani “yaygın salgın hastalık” olarak ilan edildi. Mayıs ayının sonuna doğru, korona virüsüne yakalanan insan sayısı dünyada 5 milyon 625 bini geçti, can kaybı ise 350 bin dolaylarında oldu.
Hastalığın bulaşıcılık katsayısının yüksek olması, bilinen bir aşı ya da tedavisinin henüz bulunmaması ve insandan insana geçtiğinin bilinmesi, zorunlu önlemleri beraberinde getirdi. Salgının hangi şekilde bir yayılım izleyeceğinin ve ne kadar süreceğinin tahmini hem sağlık hem de ekonomi alanındaki tüm kararları etkileyecek derecede önemli bir konu haline geldi. Halk sağlığı için alınan kararlar ve önlemlerle beraber, sosyal izolasyonların çok ciddi sosyal ve ekonomik maliyetleri oldu. Zaman ilerledikçe alınan tedbirlerle can kayıplarının hız kesmesiyle beraber, salgın dolayısıyla yavaşlayan ekonomik aktivitenin ekonomiler üzerinde neden olduğu hasarları azaltmak için birçok ülkede ‘normalleşme’ adımları devreye alındı. Şu da var ki, çeşitli adımların atılmasıyla başlayacak bu yeni normalleşme dönemi, korona öncesi yaşadığımız gibi bir normalleşme olmayacak. Yeni normalleşme dönemi hem ülke ekonomilerin üzerinde birtakım değişikliklere neden olacak hem de küresel ekonomide birçok değişimi beraberinde getirecek.
TRAJİK SONUÇLAR KAÇINILMAZ
Sağlık cephesinde alınan önlemlerin, ekonomik gerekçelerle gevşetilmesi genelde istenmiyor olsa da ekonomik sorunların yeni sosyal ve politik sorunlar oluşturması, karar vericileri ‘normalleşme’ye zorluyor. Bu zorunluluğu anlamak için yılın başından bu yana oluşan ekonomik tabloya bakmak gerekiyor. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Genel Sekreteri Angel Gurria, dünya genelinde alınan koronavirüs önlemleri kapsamında video konferans yöntemiyle yapılan ‘G20 Liderler Olağanüstü Zirvesi’de yaptığı konuşmada, KOVİD-19 salgınının ekonomik etkisinden dolayı birçok ekonominin resesyona gireceğini belirterek, karantinada geçirilen her bir aylık dönem için, büyük ekonomilerin gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYH) büyümesinde yüzde 2’lik bir kayıp olacağını bildirdi. Gurria, G20 liderlerine, “Son tahminlerimiz, ekonomik faaliyetlerin kısmen durdurulmasının büyük ekonomilerdeki GSYH’nın üçte birine kadar olan sektörleri doğrudan etkileyeceğini gösteriyor” diyerek, sadece turizm sektörünün yüzde 70’e varan bir daralmayla karşı karşıya bulunduğunu vurguladı. Bugün halk sağlığı önlemlerinin yüksek maliyetlerinin yarın ekonomiler üzerinde çok daha trajik sonuçlardan ve daha da kötü etkilerden kaçınmak için gerekli olduğunu vurgulayan Gurria, “Salgının yavaşlatılması ve insan hayatının kurtarılması hükümetlerin birinci önceliği olmalı” ifadesini kullandı. Euro Bölgesi’nin bu yıl yüzde 7,7 küçüleceği, 2021’de ise yüzde 6,3 büyüyeceği tahminine yer verilen AB Komisyonu raporunda da, AB ekonomisinin 2020’de yüzde 7,4 küçüleceği, 2021’de ise yüzde 6,1 büyüyeceği öngörülüyor.
Devamı Z Raporu Dergisi Haziran 2020 sayısında…
