AŞKIN BAYSAL
Yeşilay, son dönemde ilginç bir kamu spotuyla televizyon ekranlarında boy gösteriyor. Etkileyici bir fon müziği eşliğinde “Kaybettiklerimiz… Ailemiz… Dostlarımız… Sevdiklerimiz… Yerini dolduramayacaklarımız…” sözleriyle başlayan reklam, izleyicilerin dikkatini iyice topladıktan sonra meselesini açıkça ortaya koyan sözlerle devam ediyor: “Türkiye’de her gün yerini dolduramayacağımız 300 hayat sigara yüzünden kayboluyor. Fakat sigara şirketleri kaybettikleri müşterilerinin yerini kolayca doldurabiliyor. Onlar kazanırken biz kaybediyoruz.”
Türkiye’de şimdiye kadar yapılan muadilleri arasından hemen ayrışan, basit ve çarpıcı bir dile sahip olan bu ilginç kamu spotu, ekranda siyah zemin üzerinde beliren “Çokuluslu sigara şirketleri her yıl 700 milyar dolar kazanırken, dünyada 7 milyar dolar insan ölüyor. Buna dur diyebilirsin!” sözleriyle son bulmadan önce, izleyicileri bırakabilirsin.org sitesini ziyaret etmeye davet ediyor.
Reklam, isabetli bir içgörüye dayanan, ilgisiz kalınması güç sağlam metniyle ve etkileyici bir duygusal tonla başarılı bir şekilde mesajını aktarırken, son saniyede yaptığı çağrıyla hayati bir hata işliyor, çok daha yüksek bir rezonans yaratabilecekken etkisini asgariye indiriyor. Yapılan hatanın mahiyetini daha iyi kavrayabilmek için, daha evvel bu köşede geniş bir şekilde ele aldığımız, sigaraya karşı izlenmesi gereken doğru mücadele stratejisine bir kez daha değinmekte fayda var. Her şeyden önce iki temel gerçeği bir kez daha kısaca ortaya koyalım: İlk olarak, sigarayla mücadele ederken bu meretin sağlığa verdiği zararlardan, sebep olduğu hastalıklardan, etrafa verilen rahatsızlıklardan bahsetmenin hiçbir manası yok. Yeşilay’ın yeni spotunda bu işe yaramayan yöntemin aşılmaya çalışıldığına ilişkin emareler var ancak bu yöntemin tümüyle bir kenara bırakıldığını söylemek de imkansız. İkincisi, böyle bir mücadele verilecekse, sigaraya başlamış kuşaklar değil, henüz hiç sigara içmemiş ama içmeye aday genç kitleler hedef alınmalı. Bu temel gerekliliğin ardındaki dinamikleri anlayabilmek için ise, sigara içmenin sosyo-psikolojisine eğilmek gerekiyor.
Devamı Z Raporu Dergisi Ağustos 2019 sayısında…
