ABD’de başkanlık yarışı ekonomiye odaklandı. Demokrat Clinton varlıklı kesime vergi, büyük altyapı yatırımları, eğitim-sağlık harcamaları göçmenlere vatandaşlık vaat ediyor. Cumhuriyetçi Trump ise, büyük vergi indirimleri, göçmenlere karşı katı politika, ticarette yeni koruma duvarları öneriyor. Moody’s’e göre, Clinton ABD ekonomisini daha güçlü kılabilir, Trump ise resesyona sokabilir
Ümit Sinan
ABD’de seçimlere sayılı günler kaldı. Demokrat aday Hillary Clinton ile Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump arasındaki yarış özellikle ekonomi cephesinde odaklanıyor. Çünkü ABD ekonomisinin acilen canlanmaya ihtiyacı var. Her iki adayın istihdamdan ücretlere, vergilerden dış ticarete kadar değişik konularda oldukça farklı planları var. Özellikle göçmenler ve vergi konusunda birbirlerinin tam tersi politikaları savunuyorlar.
Başkanlık görevini devralacak aday, son 4 çeyrek yılda sadece ortalama yüzde 1.225 büyüyen bir ekonominin yönetiminde olacak. Bank of America Merrill Lynch’e göre, bu oran 1956’dan bu yana durgunluk olmayan dönemlerdeki en kötü üçüncüsü… Daha önceki kötü 4 çeyrek yıllık dönemler de Başkan Obama yönetimindeki 2012 ve 2013’te yaşandı.
Şikago merkezli kamuoyu anketi analiz firması Real Clear Politics’in tüm anketlerin ortalamasından yaptığı 23 Ağustos tarihli hesaplamaya göre, Demokrat aday Hillary Clinton yüzde 47.2’ye 41.3 ile 5.9 puan önde gidiyor. Kurumların anketlerine göre ise, Los Angeles Times’ın 23 Ağustos tarihli anketinde aradaki fark sadece 2 puan ile Clinton’ın lehine, NBC televizyonun 17 bin 500 denekle gerçekleştirdiği ankette ise ibre yüzde 50’ye 42 ile 8 puan Clinton yönünde…
Clinton dönemi ekonomi planında 10 yıllık dönemde 2.2 trilyon dolar yeni harcamanın yanı sıra yılda bir milyon yeni göçmene izin vermeyi öngörüyor. Planda altyapı ve eğitime harcama artışıyla birlikte ailelere ve sağlık harcamalarına da daha fazla bütçe ayrılması öngörülüyor.
Harcamalara kaynak olarak ise hemen hemen eşit miktarda vergi artışı ile planlanıyor. Clinton, kurumlar vergisini ve yılda 300 bin dolardan fazla kazananların vergi yükünü artırmayı planlıyor. Clinton yıllık geliri 190-415 bin dolar arasında olanlardan yüzde 33, 413 bin dolar ile 5 milyon dolar arasından yüzde 39.6, 5 milyon doların üzerindekilerden ise yüzde 43.6 vergi almayı öngörüyor. Clinton ayrıca, H-1B adını verdiği vize programıyla nitelikli göçü artırmayı planlarken, yasadışı göçmenlere de vatandaşlık hakkı yaratmayı öneriyor.
Trump ise, ekonomide hızlı büyüme sağlayacağını öngördüğü geniş kapsamlı vergi indirimleri, ikili ticari anlaşmaların gözden geçirilmesi ve yasadışı göçe karşı geniş çaplı önlemler öngörüyor.
Trump ayrıca Amerika’nın ticarette büyük haksızlığa uğradığını düşünüyor ve Çin, Meksika ve diğer ticaret ortaklarıyla gümrük vergilerini artırmayı öneriyor. Meksika mallarına yüzde 35, Çin’e ise yüzde 45 gümrük vergisi getirecek. Böylece ithal malların fiyatı artarken, tüketiciler Amerikan ürünlerine yönelecek ancak Meksika’nın da Amerikan mallarına vergi koyması durumunda ihracat zorlanacak ve küresel ölçekte bir ticaret savaşı söz konusu olabilecek.
Devamı Derin Ekonomi Dergisi Eylül 2016 sayısında….
