Türkiye ve Irak: Yakın Ortadoğu’da işbirliği zamanı geldi mi?

Komşumuz Irak Ortadoğu’da önemli aktörlerden idi. İran ile savaş, Kuveyt ile savaş, Arap baharı, Baas rejiminin çöküşü, IŞİD terör örgütü işgali derken ekonomik, siyasi ve sosyal durumu kötüleşti. Aktör ülkelerdenken sorunlu ülkelerden birisi haline geldi. Suriye de benzer durumda olduğu için, güneydoğu sınırlarımız Türkiye’ye eskiye göre daha büyük yük getiriyor. Oysa, Irak ve Suriye’de istikrarlı yönetimler olursa güneydoğu komşularımız Türkiye’nin (ve tabi Irak ve Suriye’nin de) ekonomik ve sosyal refahının artmasına önemli katkı yapabilir.

Irak yönetimi çok boyutlu problemlerle karşı karşıya. 1980’li yıllardan itibaren Baas yönetiminin yanlış kararlarıyla girdiği savaşlar ve ardından yaşanan dış müdahaleler ülkedeki fiziki ve askeri altyapıyı neredeyse ölçüde sıfırladı. Nüfusu Türkiye ve İran’ın yarısı seviyesinde 43,5 milyon kişiye ulaşan ülkede eğitim ve sağlık hizmetleri geriledi. Gıda ve enerji güvenliği büyük risk altında. Ulaştırma altyapısı geliştirilmeyi bırakın bakımı dahi zor yapılır seviyede. Ülkedeki ekonomik faaliyetlerin üçte birisi petrol sektörüne ait. İhracat gelirlerinin yüzde 97’si; devlet gelirlerinin yüzde 90’ı yine petrol kaynaklı.

Ülkede tarım sektörü ve petrol dışı özel sektör faaliyetleri çok düşük seviyelerde. Bankacılık sektörü kredi hacmi düşük ve verilen bankacılık hizmetleri zayıf. Bu yüzden, her ne kadar kişi başına gelir 4.800 dolar seviyesinde görünse ve bunun sayesinde Irak orta gelir sınıfında bir ülke olarak bilinse de ekonomik ve sosyal gelişmişlik açısından büyük sıkıntılarla karşı karşıya.

Devamını Z Raporu Şubat 2023 sayısında okuyabilirsiniz.

Dikkat çekenler...