ABD Başkanı Donald Trump’ın İran ile yeni bir nükleer anlaşmaya doğru gidiyor olabileceğine dair bazı göstergeler var. Geçtiğimiz haftalarda İsviçre’nin arabuluculuğunda Tahran ile Washington arasında gerçekleşen üst düzey tutuklu takası ABD-İran ilişkileri açısından büyük önem taşıyor. Takas sırasında, ABD ilk kez önkoşul olmaksızın yaptırımların kaldırılması konusunda İran’la müzakerelere devam edileceğini açıkça ifade ederken, İran da tutuklu takasını Ortak Kapsamlı Eylem Planı’na (JCPOA) yeniden dahil olmanın yolu olarak gördüğünü belirtti. Bu, ABD ile İran arasındaki son derece tehlikeli küresel çatışmanın sonunun başlangıcı olarak görülüyor.

Şayet Başkan Trump İran’la gerçekten yeni bir nükleer anlaşmaya hazırlanıyorsa, bu eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ve diğer neo-conların yanı sıra; ABD’yi İran’la savaşa sürükleme amacında olan İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun ve İran’la bölgesel güç rekabetinde öne çıkma çabasında olan Suudi Arabistan’ın kışkırtmasıyla İran nükleer anlaşmasından çekilerek yaptığı büyük ve ciddi bir yanlışın düzeltilmesi anlamına gelecektir.
Bununla birlikte, jeopolitik durum ve iki ülke arasındaki çatışma dinamikleri son altı ay içinde büyük ölçüde değişti. Zira, John Bolton görevden alınırken, Suudi Arabistan, Husilerin petrol altyapısına yönelik saldırıları ve petrol endüstrisinin daha fazla saldırıya açık hale gelmesiyle çok zayıfladı. Dahası, İsrail ABD’nin desteği olmadan İran’a saldırmaya cesaret edemeyecektir.
Bunların dışında birtakım fiili gerçekler daha ortaya çıktı. Birincisi, ABD’nin İran ham petrol ihracatına yönelik yaptırımları, İran’ın başlıca müşterileri olan Çin, Hindistan, AB, Türkiye ve ABD’ye gizli ve açıktan meydan okuyan pek çok ülkeye ham petrol satmaya devam etmesiyle ciddi şekilde akamete uğradı.

Devamı Z Raporu Ocak 2020 sayısında…