Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’ne (OPEC) üye olan ve olmayan petrol üreticileri arasında imzalanan ve Ocak 2017’den beri yürürlükte olan üretimi kısma anlaşmasının Kasım 2017’ye kadar uzanmasıyla, petrol fiyatları varil başına yaklaşık 63 dolar ve 60 dolar arasında seyretmekte ve küresel petrol piyasasında yeniden dengelenme ivme kazanmaktadır.
Jeopolitik açıdan bakıldığında, 2017, İran ve Suudi Arabistan arasındaki gerilimin artmasına, Irak’ta ve Suriye’de DEAŞ’ın nihai olarak askeri yenilgiye uğramasına ve Kuzey Irak’ın bağımsızlık referandumunun başarısız olmasına sahne oldu. Ayrıca, tarihte ilk defa bir Suudi kralının Rusya’ya ziyareti gerçekleşmiş oldu. Kral Selman’ın Moskova ziyareti Suudi Arabistan ve Rusya arasında yeni bir bölgesel jeopolitik ittifakın müjdecisi olabilir.
Olumlu küresel petrol piyasası temelleri ve yükselen küresel tansiyonun etkisiyle, 2018’de petrol fiyatları varil başına 70 dolar veya üzerinde seyredebilir. Benzer şekilde 2018 yılı da Suudi Arabistan ile İran arasındaki gerginliğin artmasından Rus-Türk-İran ekseninin yükselmesine, Çin petro-yuanının ABD petro-dolarının yerini almaya başlamasından Suudi Arabistan ile Rusya arasında derinleşen bir yakınlaşmaya kadar petrol fiyatlarına olumlu etki edebilecek birçok jeopolitik gelişmeye tanıklık edebilir. Petrol ve doğalgaz açısından tarihi önemi olan Moskova-Riyad işbirliği eşi benzeri görülmemiş bir yakınlaşmadır.
OPEC’in üretim kesintilerini 2018 boyunca uzatma kararı petrol fiyatları açısından hayati önemde olduğu gibi, Suudi Arabistan’ın de facto lideri Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın vizyonu ve geleceği açısından da büyük önem taşımaktadır.
Suudi Arabistan petrol şirketi Aramco’nun hisselerinin yüzde beşini başarılı bir şekilde halka arz etmek ve azalan finansman kaynaklarını yenilemek için varil başına 70 doların üstünde petrol fiyatına ihtiyaç duyarken, öte yandan Rusya, ekonomisinin varil başına 40 dolar veya altında bir fiyatla ayakta kalabileceğini söylüyor. Bu da Rusya’nın üretim kesintisi anlaşmasına ne kadar devam edeceği sorusunu gündeme getiriyor. Petrol fiyatlarının yüksek olmadığı durumda da Suudi Krallığı’nın finansal bir krizle karşı karşıya kalması an meselesidir.
Devamı Derin Ekonomi Ocak 2018 sayısında…
