Görünen haliyle; kısaca CDS denilen “kredi risk primi”; kredi verenin verdiği kredinin geri ödenememesi durumuna karşılık alacaklarını sigorta ettirme bedelidir.
İşlevsel olarak ise; az evvel yaptığımız tanımın ötesinde bir amacı gerçekleştirdiği şüphesi akıllarda soru işareti bırakıyor. Zira uygulanan haliyle müesses ekonomik nizamın hem sömürme hem de ayar verme sopası olarak işlevini tüm gelişmekte olan ülkeler üzerinde gösterdiğini ifade etsek abartmış olmayız.
“SİGORTANIN”, ASIL GELİR OLAN “FAİZ” DEN FAZLA OLMASI MÜMKÜN MÜ?
Ne demek bu der gibi olduğunuzu duyuyorum; asıl işi ve geliri verilen borca karşılık faiz geliri elde etmek olan kurumlara tüm dünya ayrıca sigorta primi de ödemektedir. Ne var bunda derseniz, esasen elbette sigorta için bedel ödemek doğal bir durumsa da faizin bazen 3 katı kadar sigorta primi ödeyen gelişmekte olan ülkeler için neredeyse faiz bir yük olmaktan çıkmakta sigorta bedeli ise taşınamayacak kadar ağır bir sömürü enstrümanı haline gelmektedir. Dünyada son on yılda sadece Arjantin ve Yunanistan vakaları hariç 200 civarındaki ülke her ay ödemelerini vaktinde yapmıştır. Ancak ne hikmetse husussan gelişmekte olan ülkelerde “faizin aslı”ndan fazla “sigorta bedeli” ödenmektedir. Hem de ortada kur riski yokken.
RİSK PRİMİ NEYE GÖRE BELİRLENİYOR?
İşte burası tam bir muamma. Zira objektif kriter yok! Kredi verenlerin iltisaklı olduğu kurumların genel görüşü neticesinde kâh siyasi risk, kâh jeopolitik risk, kâh savaş riski, kâh aman ha rezerv para sahibi ülkeler ile bozulması muhtemel ilişkiler, kâh karşı cephe ile fazla yakınlaştın gibi mesnetsiz veya ölçülemez risk algıları ile yönetilen bir düzen bu!

Devamı Z Raporu Haziran 2021 sayısında…