Doğu Akdeniz doğalgazını ticarileştirme girişimleri hâlâ güçlükle devam ediyor. Kıbrıs açıklarındaki doğalgaz yatakları ilgi odağı olmaya devam ederken, İsrail ve Mısır’dakiler buna bağlı olarak belirleniyor. Gözlemcileri meşgul eden soru Kıbrıs doğalgazının Avrupa’da nasıl pazarlanacağı. Şimdiye kadar, haklı olarak Afrodit sahasının tek başına gelişemeyecek kadar küçük olduğuna karar verildi. Başlangıçta, İsrail açıklarındaki bazı doğalgaz yataklarıyla birlikte geliştirilmesi ve (Girit üzerinden Yunan anakarasına ulaşması planlanan) EastMed boru hattına akıtılmak üzere Kıbrıs’a gönderilmesi düşünülmüştü.
Bu projeyle ilgili tartışmalar, İyonya Denizi’ndeki Yunanistan-İtalya “Poseidon” ara boru hattını kapsayacak olan CrossMed boru hattına uzatılması bağlamında da devam ediyor. Ancak, şu anki uluslararası konjonktürde, yöneticilerin aksi yöndeki kamuoyu açıklamalarına ve AB’nin ilgisini açıklamasına rağmen bu değişkenlerin hiçbirisi de uygun maliyetli veya rekabetçi değildir.
Daha yeni bir gelişme ise Shell’in hem Kıbrıs’ın Afrodit sahasından hem de İsrail’in Leviathan sahasından boru hattı yoluyla yılda toplam 10 milyar metreküplük doğalgaz satın alma konusundaki görüşmeleri. Ancak (diğer üç olasılık arasından) bu Shell’in sadece Avrupa’ya değil, tüm dünyaya ihracatını mümkün kılan Mısır’daki EDCO doğal gaz sıvılaştırma tesisince henüz belirlenmedi.
East Mediterranean Gas Company’nin (Doğu Akdeniz Gaz Şirketi) eski Ariş-Aşkelon boru hattını kullanmak, doğalgazı Ürdün üzerinden aktarmak veya yeni bir boru hattı inşa etmek üzere üç olasılık bulunuyor. Tüm bu olasılıklar, henüz son haftalarda ve aylarda artmış olan jeopolitik engellerin olmadığını varsayıyor. Mısır başbakanı geçtiğimiz günlerde Ürdün üzerindeki rotaya açık olduğunu dile getirdi. Ancak, doğrudan Kıbrıs’tan Mısır’a uzanacak bir deniz boru hattı da geçtiğimiz yıldan beri tartışılıyor.
Bu arada Amerikan enerji devi ExxonMobil, Kıbrıs açıklarındaki diğer blokları keşfetmeye çalışarak, Leviathan sahasındaki İsrail doğalgazını anlaşmalara dahil etmeye gerek kalmadan Afrodit sahasının ticarileşmesine imkan tanıyacak yeterli miktarda ilave doğalgaz bulunabileceği olasılığını ortaya çıkardı. Özellikle, bir ExxonMobil lisanslı gemi adanın güneybatısında yer alan 10. blokta faaliyetlere başladı.

Devamı Derin Ekonomi Mayıs 2018 sayısında…