İran’ın Gure-Cask petrol boru hattı henüz yaygın olarak bilinmese de, Mart 2021’in sonunda tamamlandığında iki temel nedenden dolayı herkesçe biliniyor olacak. İlki, İran’ın 20’nci yüzyılın başında petrol üretimine başlamasından bu yana ilk kez ham petrol ihracatının Hürmüz Boğazı’nı pas geçmesine imkan sağlayacak olması; ikinci ise İran’ın kendi petrol ihracatını engellemeksizin, siyasi nedenlerle Hürmüz Boğazı’nı kapatma tehdidini kullanmasına imkan tanıyarak, ülkenin jeopolitik etki alanının tahmin edilemeyecek ölçüde genişletecek olmasıdır. (Bkz: Harita 1)
Şu anda, dünyanın en önemli petrol geçidi olan Hürmüz Boğazı’ndan günde yaklaşık 19 milyon varil petrol geçiyor. Bu rakam, küresel petrol ticaretinin beşte birine ve küresel sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) tedarikinin üçte birine tekabül ediyor. (Büyük miktarlarda LNG ihracatı da dahil olmak üzere) Irak, İran, Kuveyt, Bahreyn ve Katar’ın yanı sıra, BAE ve Suudi Arabistan’ın petrol ihracatı bu boğazdan geçmek zorunda olup, İran’ın şu anda ham petrolünü ihraç etmek için başka bir yolu yok. ABD’nin Beşinci Filosu stratejik önemi nedeniyle bölgede devriye gezerken, İran, ham petrol ihracatının durdurulması veya dünya pazarlarına giderken boğazı geçmesinin engellenmesi halinde boğazdaki petrol trafiğini aksatmakla tehdit ediyor.
İRAN’IN EZBER BOZAN BORU HATTI HÜRMÜZ BOĞAZI’NI PAS GEÇECEK
İran, bu güvenlik meselesini çözmek için 2019’da Batı Karun bölgesinde bulunan Gure’deki devasa petrol sahaları kümesini Umman Körfezi’ndeki Cask limanına bağlayacak 1,8 milyar dolarlık bir petrol boru hattı inşa etmeye başladı. (Bkz: Harita 2) Açık denizde boru hattı döşeme işinin ilk aşamasının tamamlanmasının ardından, Gure-Cask boru hattı tam kapasite pompalama testinden geçecek. Bin 100 kilometre uzunluğundaki boru hattının başlangıçta günde 350 bin varil ham petrol taşıması ve ilerleyen zamanlarda kapasitesinin 1 milyon varile çıkarılması hedefleniyor.
Devamı Z Raporu Mart 2021 sayısında …