TÜRKİYE SON YILLARDA HAYATA GEÇİRDİĞİ DEV PROJELER SAYESİNDE, HER ALANDA ADINDAN SÖZ ETTİRMEYİ BAŞARDI. 60 YILLIK YERLİ OTOMOBİL ÖZLEMİNDEN, YERLİ DOĞALGAZ VE NÜKLEER GÜÇ SANTRALİNE, İHA VE SİHA’LARDAN YERLİ MUHARİP UÇAĞINA KADAR PEK ÇOK MEGA PROJE BU DÖNEMDE HAYATA GEÇİRİLDİ. TÜRKİYE EKONOMİSİNİ DIŞA BAĞIMLILIKTAN KURTARACAK VE KÜRESEL PAZARDA ADINI DUYURAN MEGA PROJELERİN YANI SIRA YURT İÇİNDE KAYNAKLARIN DAHA AZ KULLANILMASINI SAĞLAYAN ULAŞTIRMA PROJELERİ, SAĞLIK VE EĞİTİMDE ARTAN İHTİYAÇLARI KARŞILAYAN PROJELER BU DÖNEMDE HİZMETE GİRDİ.
GİZEM TÜMBAY KOÇAK
Türkiye, teknolojiyi sadece kullanan değil, aynı zamanda üreten bir ülke olma hedefi doğrultusunda, dijital yüzyıla yerli ve milli çözümlerle girmeye devam ediyor. İmza attığı vizyon projeler ile küresel anlamda adından söz ettiren Türkiye’nin özellikle savunma sanayideki atağı, uluslararası arenada iş birliklerini de beraberinde getirdi. Türkiye, savunma sanayindeki ihracat fırsatları ve tedarikte yaşanan sorunların çözümü için 84 ülkeyle savunma sanayi iş birliği anlaşması imzaladı. Savunma Sanayii liderliğinde TUSAŞ tarafından hayata geçen Milli Muharip Uçak ve Hürjet uçakları hangardan çıkıp, 18 Mart’ta piste çıkarak taksi testlerini başarıyla tamamladı. Hürjet’in bu yıl içinde ikinci uçuşunu gerçekleştirmesi bekleniyor. İnsansız Savaş Uçağı Anka-3’ün de bu yıl içinde ilk uçuşunu yapması planlanıyor. Türkiye’nin ilk insansız savaş uçağı olan Kızılelma projesindeki çalışmalar da tam gaz devam ediyor. Türkiye’nin ilk insansız savaş uçağı Kızılelma’nın iniş yapacağı dünyanın ilk silahlı insansız hava aracı (SİHA) gemisi ve Türkiye’nin de en büyük askeri gemisi TCG Anadolu da geçtiğimiz ay Türk Silahlı Kuvvetleri’nin envanterine girdi. Böylece Türkiye, dünyada bu ölçekte gemiye sahip 12 ülkeden biri oldu. Savunma ve havacılık ihracatı 2022 yılında 4 milyar doları aşarak tarihin en yüksek seviyesine ulaştı. Halihazırda devam eden 750’yi aşkın proje ile yükselişini devam ettiren savunma sanayinin, 2023 ihracat hedefi ise 6 milyar dolar.
KÖPRÜ, VİYADÜK VE TÜNELLER İLE ROTALAR KISALDI
Türkiye’nin savunma sanayide ardı ardına geliştirdiği ürünler, küresel piyasalara yön verirken, ulaştırma sektöründe de yüz yıllık girişimler yaşandı. Türkiye geçtiğimiz yıllarda Asya ile Avrupa’yı birbirine bağlayan birden fazla köprü ve tüneli hayata geçirdi. Boğaz geçişini 6 dakikaya indiren Çanakkale Köprüsü, dünyanın sayılı projeleri arasında yer alırken, dünyanın iki katlı ilk karayolu tüneli olan Avrasya Tüneli de planlanandan 8 ay önce 2016 yılında ulaşıma açıldı. İstanbul ve İzmir arasını üç saate düşüren Osmangazi Köprüsü, açıldığı günden itibaren Türkiye’ye 6 milyar 603 milyon lira tasarruf sağladı. 2007 yılı itibarıyla büyüyen Mersin Uluslararası Limanı ile rotalar yeniden çizilmeye başladı. Türkiye’nin en uzun ikinci karayolu tüneli, Osmanlı İmparatorluğu’nun 1880 Kalkınma Planı’nda yer alan Ovit Tüneli de 2018 yılında hizmete açıldı. Asya ve Avrupa’nın kesişim noktasındaki konumu ile dünyada havacılık kurallarını değiştiren İstanbul Havalimanı projesi ise 2018 yılından itibaren Avrupa’nın zamanında kalkış yapan 1’inci havalimanı olma özelliği ile dünyadaki 333 lokasyona yolcu taşımaya devam ediyor.
OTOYOL UZUNLUĞU 3 KATINA ÇIKTI
Ekonomik kalkınmanın ve refahın gelişmesinde büyük önemi olan karayolu taşımacılığı, kendi bünyesi içinde başlı başına bir ekonomik faaliyet oluşturuyor. Türkiye 1 trilyon 653 milyar liranın üzerindeki ulaştırma ve haberleşme yatırımının yüzde 60’ını karayollarına yönelik çalışmalarda kullanıyor. 2003-2022 yılları arasında karayolları için 995 milyar 900 milyon liralık yatırım yapıldı. Son 20 yılda karayollardaki bölünmüş yol uzunluğu, 6 bin 100 kilometreden, 28 bin 790 kilometrenin üzerine çıktı. Otoyol uzunluğu bin 714 kilometreden, 3 bin 633 kilometreye, tünel uzunluğu 50 kilometreden 663 kilometreye, köprü ve viyadük uzunluğu ise 311 kilometreden 735 kilometreye yükseldi. Yollardaki iyileştirme çalışmalarının yanı sıra bilgi ve iletişim teknolojileriyle akıllı hale gelen karayollarında son 20 yılda can kaybı ise yüzde 82 oranında azaldı.
20 yılda demir yollarına toplam 346,6 milyar lira yatırım yapan Türkiye, yüksek hızlı tren taşımacılığında dünyada sekizinci, Avrupa’da ise altıncı sırada yer aldı. 2009 yılında açılan Türkiye’nin ilk yüksek hızlı treni Ankara-Eskişehir’den sonra 2011 yılında Ankara-Konya, 2013 yılında Konya-Eskişehir ve 2014 yılında Ankara-İstanbul, Konya-İstanbul hattı açıldı. Bu ulaşıma ek olarak çalışmalarda sona gelinen Ankara-Sivas Hızlı Tren Hattı da yakın zamanda projeye dahil olacak.
İKİ KITA ARASINDAKİ TÜP GEÇİT: AVRASYA TÜNELİ
Son yıllarda ulaştırma tarafında hayata geçen projeler, Türkiye’nin adını dünyada duyurmaya devam ediyor. Denizleri aşarak oluşturulan ve iki kıta arasını tüp geçitle birleştiren Avrasya Tüneli Projesi de bu projelerden biri. 2011 yılında temelleri atılan kıtaları birbirine bağlayan dünyanın iki katlı ilk karayolu tüneli olan Avrasya Tüneli, yaklaşık beş yıllık bir çalışmanın ardından 2016 yılında ulaşıma açıldı. İstanbul’un Avrupa ve Asya yakalarını ilk kez denizin altından geçen bir karayolu tüneli ile bağlayan proje, deniz tabanının altından geçen 5 km uzunluğundaki iki katlı tünel ve bağlantı yollarıyla birlikte toplam 14.6 km’lik bir güzergâhta konumlanıyor.
Proje ile araç trafiğinin yoğun olduğu Avrupa Yakası Kazlıçeşme-Anadolu Yakası Göztepe arası olan toplam 14,6 kilometrelik güzergahı 100 dakikadan 15 dakikaya inerken, günlük 100 bin araç kapasitesine sahip olan tünel, Aralık 2022 itibarıyla 97 milyon araca geçiş imkânı sundu. Yatırım maliyeti 1,2 milyar dolar olan Avrasya Tüneli, zamandan 407 milyon dolar, yakıttan 134,1 milyon dolar, çevreden 12 milyon dolar ve diğer kalemlerden 212,1 milyon dolar olmak üzere toplam 765,2 milyon dolar tasarruf sağladı. Tünelin milli gelire 2 milyar dolar, üretime 4,1 milyar dolar, ihracata 340,4 milyon dolar, vergiye 116,5 milyon dolar katkısı bulunurken istihdama yıllık etkisi 7,7 bin kişi. 2023 Şubat ayı itibarıyla toplam 100 milyon aracın kullandığı Avrasya Tüneli ise ülke ekonomisine 6 yılda 1,2 milyar dolarlık katkı sağlayarak yatırım maliyetlerini karşıladı.
Devamı Z Raporu Dergisi Mayıs 2023 sayısında…
