İslam İşbirliği Teşkilatı’na (İİT) üye 57 ülkede faaliyet gösteren geliri 1 milyar doların üzerindeki büyük çaplı şirketler 2016 yılında bir önceki yıla göre artı büyüme kaydetti. Milyar doların üzerinde ciro gerçekleştiren şirket sayısı 232’den 245’e çıkarken bu şirketlerin toplam gelirleri de 890 milyar dolardan 899 milyar dolara yükseldi.
Kadriye Nilgün Teker
Orhan Orhun Ünal
Yakup Kocaman
İslam İşbirliği Teşkilatı’na (İİT) üye 57 ülkede faaliyet gösteren ve geliri 1 milyar doların üzerinde olan 245 şirket, geçen yılı ağırlıklı olarak pozitif büyümeyle kapattı. Petrol fiyatlarının 50 doların altında seyretmesi nedeniyle, 2016’da petrole bağımlı İslam ülkeleri oldukça zorlu bir yıl geçirdi. Ancak Endonezya ve Türkiye, İİT’de pozitif büyümenin yakalanmasına öncülük eden iki ülke oldu. Firmaların 133’ü artı büyüme, 112’si de eksi büyüme gerçekleştirdi.
Derin Ekonomi Dergisi ve DinarStandard tarafından, 2016 finansal sonuçlarını açıklamış şirketler baz alınarak yapılan listelemeye göre, 2016’da İİT Ülkelerinde En Hızlı Büyüyen İlk 50 Firma Listesine en fazla sayıda firma sokan ülke, 14 şirketle Endonezya oldu. İkinciliği 10 şirketle Türkiye alırken Suudi Arabistan 6 şirketle üçüncü, Birleşik Arap Emirlikleri 5 şirketle 4. oldu.
İslam dünyasında en hızlı büyüyenler listesinde aslan payını Endonezya’nın almasında iki etken ön plana çıktı. Birincisi, 350 milyonluk genç nüfusuyla birçok sektörde ölçek ekonomisinin getirdiği avantajlara sahip olan Endonezya ekonomisi 2016’da yüzde 5 civarında büyümesiydi. İkincisi ise, diğer İslam ülkelerinin aksine, ki onların önemli bir bölümü 2015’te olduğu gibi 2016’da da dolara karşı değer kaybetmeye devam etti, Endonezya para birimi Rupiah 2016’da dolar karşısında hiç değer kaybetmedi.
Endonezya’daki büyümeye doğal olarak ülkenin en büyük şirketleri öncülük etti. Finans şirketi Sinar Mas Multiartha cirosunu 2015’ten 2016’ta dolar bazında yüzde 118 artırarak 1 milyar dolardan 2.3 milyar dolarlık gelire ulaştı. İnşaat ve altyapı firması Wastika Karya Persero yüzde 69’luk büyümeyle 1 milyar dolardan 1.7 milyar dolara giderken ülkenin petrokimya firması Chandra Asri Petrochemical yğzde 40 büyüdü. Endonezya’da çift haneli büyüyen şirketler arasında gıda, perakende, gayrimenkul ve telekom firmalarının da yer almış olması bu ülkedeki büyümenin sektörel çeşitlenmeyle beraber gerçekleştiğini gösteriyor ki bu da sağlıklı bir büyümeye işaret.
15 Temmuz hain darbe girişimi nedeniyle Türk lirasının dolar kuruna karşı değer kaybettiği bir yıl olmasına karşın, İslam dünyasının en hızlı büyüyen 50 Listesine Türkiye’den 10 şirket girdi. Emlak Konut dolar bazında yüzde 75 büyümeyle 3. oldu. Geçtiğimiz sene Türkiye tarihinde 1 milyon 341 bin adetle en fazla konutun satıldığı yıl olması, Emlak Konut’un ciro patlamasının nedenini net şekilde açıklıyor. Türkiye’den en fazla dikkat çekici büyümeler ise yüzde 30’la Tofaş’tan, yüzde 27 ile Borusan Holding’ten, yüzde 25 ile Aksa Enerji’den geldi. Savunma sanayi teknolojilerinde hızlı bir büyüme kaydeden Türkiye’nin en büyük savunma şirketi Aselsan ise yüzde 23 büyümeyle cirosunu 1 milyar dolardan 1.2 milyar dolara çıkardı. Listeye 6 şirketle giren Suudi Arabistan ve 5 şirketle giren Birleşik Arap Emirliklerinde büyümeyi göğüsleyenler, ağırlıklı olarak bankacılık ve gayrimenkul firmaları oldu.
Devamı Derin Ekonomi Dergisi Haziran 2017 sayısında…..
