11 İLİ VE MİLYONLARCA VATANDAŞIMIZI ETKİLEYEN DEPREM FELAKETİNİN ARDINDAN YIKILAN VE HASAR GÖREN KONUTLARIN DURUMU DA MERAK KONUSU OLDU. ÖZELLİKLE ZARARIN NASIL KARŞILANACAĞI VE SİGORTA ÖDEMELERİ VATANDAŞLAR TARAFINDAN MERAK EDİLİYOR. ÖTE YANDAN, BÖLGEDEKİ 2 MİLYON 150 BİN CİVARİNDAKİ KONUTUN 1 MİLYON 129 BİN DASK POLİÇESİ BULUNUYOR. METREKARE ÜZERİNDEN BELİRLENEN POLİÇE DEĞERİ HER YIL YENİLENİRKEN, 2022’DE YAPILAN DÜZENLEMEYLE DASK İÇİN KONUTA ÖDENECEK TAVAN FİYAT 640 BİN LİRA OLARAK BELİRLENDİ.
ORHAN ORHUN ÜNAL
Asrın felaketi olarak tanımlanan Kahramanmaraş merkezli iki deprem, birçok tedbirin yanında bu tarz felaketlere karşı yapılan sigorta yaptırmanın önemini bir kez daha hatırlattı. Depremin yıkımının ardından birçok kişi binalarının durumunu merak ederken, bunların başında depreme karşı yapılan zorunlu sigortası oldu. 1999 Depremi’nin yaşattığı yıkımın ardından 2000 yılında kurulan Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), vatandaşlara zorunlu deprem sigortası edindirme, uygulama ve yönetiminden sorumlu bir kuruluş olarak yeniden önem kazandı. Çünkü deprem sigortası sayesinde konutun zararı belli bir oranda karşılanıyor. DASK verilerine göre ise 11 ili kapsayan bölgede 2 milyon 150 bin konut bulunuyor ve bunun sadece 1,2 milyonunda DASK olduğunu görüyoruz. Başka bir ifadeyle, konutların yüzde 51,5’i sigortasızdı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca depremden etkilenen bölgelerde yürütülen hasar tespit çalışmaları kapsamında şu ana kadar 387 bin 346 binada yer alan 1 milyon 856 bin 864 bağımsız birimde hasar tespit çalışması yapıldı. Yürütülen çalışmalar kapsamında 50 bin 576 binada yer alan 224 bin 923 bağımsız birimin acil yıkılması gereken, ağır hasarlı ve yıkık olduğu tespit edildi.
YÜZDE 64 DASK ORANIYLA GAZİANTEP İLK SIRADA
Söz konusu rakam, iki konuttan birinin ağır, orta veya hafif hasarlı olduğunu gösteriyor. Bu veriler bile ülkemizde deprem bilincinin yeterince gelişmemesi yanında, ona karşı maddi önlemlerin bile yetersiz olduğu söylenebilir. Şehirler açısından incelendiğinde, en yüksek sigortalılık oranı, yüzde 64 ile Gaziantep’te bulunuyor. Ardından sırasıyla yüzde 59,6 ile Kilis ikinci ve yüzde 54,6 ile Mersin üçüncü sırada yer alıyor. Yüzde 53,7 ile Kahramanmaraş dördüncü, yüzde 52,9 ile Şanlıurfa beşinci sırada.
Deprem sigortasının en az oranda yaptırıldığı il ise yüzde 34 ile Diyarbakır olarak görülüyor. DASK için depremin ardından 215 bin adet hasar duyurusunda bulunulurken, sürecin tamamlanması ardından bu sayının 600 bini bulması bekleniyor. 2000 yılından bugüne DASK için açılan dosyaların toplamı ise sadece 115 bin adet.
ÜLKE ÇAPINDA POLİÇE BAŞVURUSU YÜZDE 112 ARTTI
Depremin ardından yaşananlar ise Türkiye çapında afetlere karşı sigorta yaptırma bilincinin biraz da olsa arttığını gösteriyor. Yaralar sarılıp, hayat normale dönünce unutulur mu bilinmez ama DASK açıklamasına göre iller bazında poliçe üretimi şubatta yüzde 112 oranında artmış durumda. Bu depremden dersler çıkarmanın yanında, herkesin üzerine düşen görevi yerine getirmesi ve özellikle vatandaşların bireysel önlemlerini almaları gerekiyor. İşte bunların başında da zorunlu deprem sigortası geliyor.
Devamı Z Raporu Dergisi Mart 2023 sayısında…
