Doğu Akdeniz, Türkiye’nin dış politikası ve güvenlik politikası açısından gittikçe daha önemli bir konu haline geliyor. Doğu Akdeniz’in kıyı devletleri olan Güney Kıbrıs, Mısır ve İsrail’in geçtiğimiz on yıl içindeki doğalgaz arayışı ve keşfi, deniz sınırlarını belirleme ihtiyacı ve gazın boru hatları ve / veya sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) tesisleri aracılığıyla Avrupa’daki nihai kullanıcılara taşınması ihtiyacı olmak üzere iki konuyu ön plana çıkardı. Ancak, bu üç ülke ile olan sorunlu ilişkilerinin bir sonucu olarak, Türkiye bu yeni bölgesel işbirliğine taraf değil.
Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de üç ana enerji hedefi var: Birincisi, AB’nin enerji merkezi haline gelmek; ikincisi, Kıbrıs münhasır ekonomik bölgesindeki doğalgaz
kaynaklarından Kıbrıslı Türklere adil bir pay sağlamak, üçüncüsü ise, Kıbrıs ve İsrail doğalgaz kaynaklarını Akdeniz üzerinden ve Yunan anakarasından geçerek AB’ye taşıması öngörülen EastMed doğalgaz boru hattının inşasını engellemek. Türkiye, Rus gaz kaynaklarını Karadeniz üzerinden Türkiye’ye ve AB’ye taşıyacak
olan TürkAkım boru hattıyla ve Hazar gazını Azerbaycan’dan Türkiye’ye ve buradan da Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) yoluyla AB’ye taşıyan Güney Gaz
Koridoru’yla rekabet ederek, AB’nin enerji merkezi olma hedefini baltalama ihtimalinden dolayı EastMed’e karşı çıkıyor.
Ancak, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki tek stratejik çıkarı enerji ise, aşağıdaki koşullara bağlı olarak ilgili tüm tarafları memnun edecek bir çözüm var.
Birincisi, Kıbrıs sularındaki doğalgaz kaynaklarının her iki tarafın adada kapladığı alanın büyüklüğüne göre Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler arasında bölünmesi gerektiğidir. Bunun karşılığında Türkiye, Kıbrıs münhasır ekonomik bölgesindeki enerji arayışına son verecektir.
İkincisi, Yunanistan, İsrail ve Güney Kıbrıs’ın EastMed boru hattından vazgeçerek, Kuzey Kıbrıs’ı Türkiye kıyısına, buradan da şu anda AB’ye gaz taşıyan mevcut boru hattına bağlayacak 80 mil uzunluğunda bir boru hattını desteklemesi gerektiğidir. Nitekim İsrail ve Güney Kıbrıs bu boru hattını kullanarak gazını Türkiye üzerinden AB’ye ihraç edilebilir.
Üçüncüsü, Türkiye ve Güney Kıbrıs arasındaki münhasır ekonomik bölge ile ilgili ihtilafın Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi uyarınca çözümlenmesidir.
Devamı Z Raporu Eylül 2020 sayısında …
