OPEC üyelerinin petrol üretimini Ocak 2017’den itibaren günlük olarak 1 milyon varilden fazla kesintiye gitme kararına yüzde 91 oranında uyulmasına rağmen petrol fiyatları 53 dolar ile 57 dolar arasında salınıyor. Petrol fiyatlarının OPEC’in karar verdiği üretim kesintisiyle belli bir oranda toparlansa da Amerikan kaya petrolünün devreye girmesiyle, nakavt olma tehlikesi bulunuyor. Her ne kadar ABD petrol rezervleri Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) verilerine göre son beş aydır sürekli olarak düşmesine rağmen, hala rekor seviyelerini koruyor. Bunun iki sebebi olabilir: Birincisi artan kaya petrolü üretimi ve ikincisi de daha önceden tahmin edilenden daha fazla OPEC düşük maliyetlere sahip olsa da, ABD kaya petrolü üretimini ise ekonomi ve piyasa fiyatları belirliyor. OPEC küresel petrol piyasasında kısa vadede etki yapabilse de, kaya petrolü üretimi piyasaya yeni bir boyut getirebilir. ABD kaya petrolü endüstrisinin asıl konusunu ise petrol çıkarma maliyetlerinin daha ne kadar süreyle düşük kalacağı oluşturuyor. Bu yıl yeni petrol kuyusu açma ve kaya delme projelerinin yüzde 20 artması bekleniyor. Bunun anlamı kaya petrolü kuyularının başa baş gelme fiyatlarının varil başına 10-12 dolar artarak 50-60 dolar seviyelerinden 60-72 dolar seviyelerine çıkması. Eğer fiyatlar yükselmeye devam ederse, ABD’li kaya petrolü üreticileri de üretimi artırarak petrol fiyatlarının yükselişini dengeleyecekler. Columbia Üniversitesi’nin hazırladığı bir rapora göre, petrol fiyatlarının 60 doların üzerine çıkması halinde ABD kaya petrolünün var olan 8.77 milyon varillik günlük üretim kapasitesine 300 bin ile 900 bin varillik ek kapasite yaratması bekleniyor. Bu da OPEC’in 50 dolarlık ham petrol fiyat tabanı ile ABD kaya petrolü tavan fiyatı olan 60 dolar arasında bir ticari alan yaratmış olacak. Her şeye rağmen OPEC içindeki yüksek uyum, güçlü talep ve stokların hızlı tükenmesi ve Amerikan kaya gazında ortaya çıkacak bir hayal kırıklığı varil başına fiyatların 60 doların üzerine çıkmasına neden olabilir. Ancak bunu zaman gösterecektir. Petrol fiyatları, OPEC’in eğer stokların belli bir seviyeye düşmemesi halinde daha fazla üretim kesintisine gidebileceğine dair raporunun ardından oynaklık gösteriyor. Ancak hem OPEC, hem de üyesi olmayan üreticiler en başından itibaren kesinti kararını altı ay sonra yeniden gözden geçireceklerini ve fiyatlar ile stoklar üzerindeki etkisini inceleyerek karar vereceklerini söylüyor.
Devamı Derin Ekonomi Nisan 2017 sayısında
