Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) tarafından aylık olarak yayımlanan iki önemli endeks var. Bunlardan ilki Tüketici Güven Endeksi. Endeks, aylık tüketici eğilim anketi ile tüketicilerin maddi durum ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ile gelecek dönem beklentileri, harcama ve tasarruf eğilimlerini ölçüyor. Bir diğer endeks ise Sektörel Güven Endeksi. Endeks, perakende, hizmet ve inşaat sektöründeki beklentileri ölçüyor.
Her iki endeks gerek hane halkında gerekse ilgili sektörlerde büyük bir değişim yaşandığını gösteriyor. Bu değişimin devam edeceğine ilişkin önemli işaretler var. Öncelikle hane halkı harcamalarında daha dikkatli ve özenli davranıyor. Hane halkının, tüketim ve harcama davranışlarına bakıldığında zorunlu ihtiyaçlarının dışındaki ihtiyaçlarını ötelediği gözlemleniyor. Tüketicinin böyle bir kararında yüksek enflasyon, ve faizlerin önemli etkisinin olduğu söylenebilir. Geçtiğimiz yıl ve bu yıl enflasyon oranı altında kalan maaş artışları özellikle orta gelir grubunun satınalma kararlarında önemli rol oynadı. Diğer bir faktör ise yüksek faiz. Yüksek kredi faizleri, başta otomobil ve konut olmak üzere daha yüksek finansman gerektiren satınalma kararları olumsuz etkiliyor. Ertelenen satınalma kararları tasarruf yapabilenlerin tasarruf eğilimini arttırıyor. Tasarruf artışında finansal araçların yüksek faiz getirisinin önemli rolü var. Böyle bir durumun devamı halinde tasarruf eğiliminin daha da artacağı söylenebilir. Nitekim Nisan ayında açıklanan Tüketici Güven Endeksi kapsamında Tasarruf etme ihtimali endeksi (gelecek 12 aylık döneme ilişkin) Mart ayında 22 iken, Nisan ayında yüzde 18,3 oranında artarak 26 olmuş. Endeks geçtiğimiz yıla göre daha düşük seviyede devam etmekle birlikte şubat ayından itibaren tüketici güveninde iyileşmenin başladığı gözlemleniyor. Ancak mevcut iyileşmenin henüz hane halkının harcamalarına yansıdığını söyleyemeyiz. Bankacılık sektöründe toplam tasarruflar içinde döviz mevduatındaki artışın devam ediyor olması, harcama iştahının önümüzdeki aylarda zayıf seyrinin devam edeceğini gösteriyor.
Devamı Derin Ekonomi Mayıs 2019 sayısında …
