Serbest piyasa ekonomisi veya Karl Marx’ın isimlendirmesiyle kapitalizm 20’nci ve 21’inci yüzyıllarda birer kez büyük bunalımlar (1929 ve 2008) yaşadı. 20’nci yüzyıldaki kriz büyük depresyon, 21’inci yüzyıldaki ise büyük resesyon olarak adlandırıldı. Depresyonun etkileri daha şiddetli olup yaygın işsizlik ve ekonomik faaliyetlerde büyük duraklamalara işaret eden küresel niteliği belirgin bir çöküştür. Resesyon ise üretim, istihdam, hane halkı gelirlerinde düşüşe yol açan ve bölgesel olabilen ekonomideki yavaşlama eğilimidir.

Küresel krizler, bir ülkenin yurtdışı ekonomik entegrasyon düzeyi ve biçimine göre farklı aktarım mekanizmaları ile yayılmaktadır. Grafikten görüleceği üzere, sabit TL fiyatları ve cari ABD Doları fiyatlarıyla Türkiye’nin ekonomik büyümesindeki trend birbiriyle oldukça farklı yollar izlemektedir. Bu farklılık, bir yandan hükümetlere ulusal paranın değerini ayarlama yoluyla dış ticaret açıklarını yönetme imkânı verirken, diğer yandan ulusal para ve rezerv para cinsinden ulusal ekonominin çelişkili görüntü vermesine neden olabilmektedir.

Devamı Z Raporu Haziran 2023 sayısında…