Devran dönerken belirsizleşen dünya

Dünyadaki dönemsel değişimler tarih boyunca devam etmiştir ve halen de devam etmektedir. 1800’lü yıllarda sanayi devriminin başta İngiltere olmak üzere Avrupa kıtasındaki ülkelere sağladığı zenginlik, ayrıca Afrika, Asya ve Güney Amerika bölgelerindeki işgal ve sömürgecilik politikaları ile adeta katlanmıştı. Buna rağmen o dönemin süper güçleri İngiltere, Fransa, Almanya ve Rusya’nın birbirleri ile ve Müslüman süper güç Osmanlı İmparatorluğu’na karşı savaşları hiç eksik olmamış ve milyonlarca insan ölmüştü. Birinci Dünya Savaşı ise yine o zamanki emperyalist ülkelerin Avrupa kıtası üzerindeki paylaşım kavgaları yanında, Osmanlı imparatorluğu topraklarını parçalama ve paylaşma kavgasından dolayı çıkmıştı. 1914-1918 arasında cereyan eden bu savaşta 23 milyon insan ölmüştü. Savaştan sonra Avrupa kıtasında ulusçuluk, içe kapanmacılık ve korumacılık rüzgârları sert esmeye başlamıştı. 1.Dünya Savaşı’nın açtığı yaraların hesabını görmek amacıyla Nazi Almanya’sını, komünist Sovyetler Birliği ve tüm Avrupa ülkelerini, Uzakdoğu’da ise Amerika Birleşik Devletleri ile Japonya’yı saran savaş rüzgârları, 1939-1945 yılları arasında, 2 milyarlık dünya nüfusu içinde tam 63 milyon insanın ölümüne yol açan 2.Dünya Savaşı ile neticelenmişti.
2.Dünya Savaşından sonra 1989-1990 yıllarına kadar geçen 45 yılda Soğuk Savaş dönemi adı verilen, iki süper güç öncülüğünde iki kutuplu dünya şekillenmişti. Nazi Almanya’sına karşı Avrupa’daki savaşın doğu cephesi galibi Sovyetler Birliği öncülüğünde komünist blok ülkeleri doğu bloku olarak yer aldı. Nazi Almanya’sına karşı savaşın batı cephesindeki galip ülkeleri ABD ve batı Avrupa ülkeleri ise demokrasi, çoğulcu rejim ve liberal ekonomi temelinde, NATO, IMF-Dünya Bankası, GATT, OECD, Avrupa Birliği, Avrupa Konseyi gibi uluslararası teşkilatlarla batı blokunda yer aldılar. Batı cephesinde dünya mal ticareti, hizmetler ticareti, zamanla serbestleştirildi, sermaye hareketleri önündeki kontroller kaldırıldı.

Devamı Derin Ekonomi Dergisi Şubat 2017 sayısında….

Dikkat çekenler...