Ahilik, Ahi Evran Veli tarafından 1200’lü yıllarda Anadolu’ya göç eden Türkmenlerin sanayi alanında vasıflı bir meslek sahibi hâline getirmek için kurulmuş idi. Kuruluşundan bugüne de kadim kültürümüzün en önemli müesseseleri ve gelenekleri arasında yer etmiş ve Bizans döneminde ihmal edilen Anadolu ekonomisinin kalkınmasında anahtar rol oynamıştı.
Ahilik geleneği dört temel ilke üzerinde şekillenmiştir. Bu değerlerden ilki akıldır. Bu ilke, üretime, teknolojiye ve sanayiye aklın hükmetmesi içinde yaşadığımız dönemde de geçerliliğini korumaktadır. Ahilik geleneği, bilginin yalnızca akıldan ibaret olmayışına; diğer değerlerle desteklenmesine vurgu yapmaktadır. Ancak bizler bugün yalnızca akademik bilgi ile yetiştirilmiş; “değerlerden” uzak bireylerin yarattığı dünyanın buhranına hemen her gün şahitlik etmekteyiz. Safi bilgi ile donanmanın insanlığa faydalı olmakta tek başına yeterli olmadığını çok daha iyi anlamaktayız. Er-Râzi’nin 1200 yıl evvel söylediği “Bir dirhem ilim, bin okka edebe muhtaçtır” sözü günümüzde bilim etiğini açıklamak için hâlâ çok geçerlidir:
İşte, Ahiliğin diğer iki temel ilkesi adap ve ahlakın önemi tam da bu noktada ortaya çıkmaktadır. Mesleklerinde mükemmel akademik bilgiyle donatılmış “makine insanlar” dünyamızda gittikçe büyüyen bir sorun haline gelmektedir. Bizse insani değerlere haiz, dünyanın ve insanlığın sorunlarına duyarlı ve gerektiğinde bu konularda sorumluluk alabilen bireyler yetiştirmek gayretindeyiz. Model aldığımız Ahilik geleneğindeki usta çırak ilişkisi tam da bunu öğütlemektedir.
Ahilik’in dördüncü ve son geleneksel ilkesi ise adalettir. Günümüzde bu sözcüğü sıkça duymakta ancak ne yazık ki pek görememekteyiz. Oysa tüm dünyanın huzurunu inşa etmede kaybını en derinden hissettiğimiz değerler; hak, kul hakkı, insan hakkı ve adalettir. Usta ocağında bunu öğrenemeyen kimselerin, ne meslek hayatında ne toplum hayatında adil olması da mümkün değildir. Ahilik’in adalet kavramı organizasyonundaki her kademeyi, her farklı unsuru hak ile değerlendirmeyi esas almaktadır. Tam da bugün ihtiyaç duyulduğu gibi.
Devamı Z Raporu Ekim 2021 sayısında…