Tarih tekerrürden mi ibarettir? Olabilir. Ancak tarihin kendini tekerrür etmesinden öte alınması gereken dersleri itibariyle, günümüze ışık tutması yönü daha cazip geliyor bana. Bu yönüyle tarihsel olayların günümüze uyarlanmasının önemli olduğu kanaatindeyim. Bu yazı Financial Times gazetesinde bu hafta yayına girmiştir. Bizden (Türkiye) bahsetmiyor. Makale ABD ile Çin arasında geçen düzlemi izah etmek üzere yayımlanmış. Zaten başlığı da “Çin ile ABD savaştalar fakat hangi tür?”

Yer: ABD Washington, Senato
Ders: Grek (Helen veya eski
Yunan) Tarihi
Hoca: Harvard’ın saygı duyulan Profesörü Graham Allison
Konu: Sparta ve Atina arasındaki Thucydides Savaşı
Allison bahse konu savaşın ifade ettiği şeyi şu şekilde izah ediyor; egemen güç (ülke) hızlıca ortaya çıkan ve meydan okuyan bir yeni güç (devlet) ortaya çıktığında ona tuzak kurar ve bir savaşa sürükler. Çin’in önüne atılan Tayvan meselesi veya Çin’in denediği hipersonik füze gibi…

Aradaki tanımlamalardan sonra yatırım fonu üst düzey yöneticisi Ray Dalio ağzından savaş şekillerinden bahsetmeye başlıyor bunlar; ticaret savaşı, teknoloji savaşı, jeopolitik savaş, sermaye savaşı, silahlı savaş. Biz (ABD, Çin’e karşı) bu savaş türlerinden ilk dördünde farklı merhalelerde zaten varız. Beşinci tür (silahlı savaş) için de kaygı duymamız için yeterli sebepler mevcuttur.
Yazıyı yazan taraf olarak (ABD) Çin’in kendilerinden her yıl 300 ila 500 milyar dolar seviyesinde fikri mülkiyeti çaldığını, dışarıdan (gizli askeri bilgi olması hasebiyle) tam olarak adedi bilinmezse de siber savaşta da bir hayli taarruz aldıkları ifade ediliyor. Bu hafta Senato’daki iki partili komisyonda ise Çin’in ABD’ye karşı sermaye atakları yaptığı etraflıca tartışılmış.

Devamı Z Raporu Aralık 2021 sayısında…