Petrolün varil fiyatının 2018 yılının ilk gününde 66,87 dolardan Kasım ayının başında 87 dolara yükselmesi ve yeni yılın hemen öncesinde 54 dolara kadar düşmesiyle, geçen yıl petrol fiyatlarının sert yükselişlerine ve düşüşlerine sahne oldu. Ancak, 2018’de petrol fiyatlarını önemli ölçüde etkileyen başka güçler de vardı. Bu güçler, kararları, açıklamaları ve bazı durumlarda öngörüleri doğrudan petrol fiyatlarını ve küresel petrol piyasasını etkileyen ve 2019’da da muhtemelen aynı etkiye sahip olacak şahsiyetlerdi.
ABD BAŞKANI DONALD TRUMP
Trump, 2018’de petrol fiyatları ile ilgili ardı ardına gelen tweetleriyle ve Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’ne (OPEC) yönelik sert açıklamalarıyla dikkat çekti. ABD başkanının petrol fiyatları üzerindeki etkisi iki durumdan kaynaklanmaktadır. Birincisi, Suudi Arabistan’ın petrol üretimi konusunda kendisinin taleplerini yerine getirmesi ve böylece piyasada halihazırda mevcut olan arz fazlasını daha da artırarak petrol fiyatlarını düşürmesi iken, ikincisi, ABD’nin petrol üretiminde ve ham petrol ve ürün stoklarında belirgin bir artış olduğuna dair abartılı iddialarla ve doların değeriyle oynayarak petrol fiyatlarını manipüle etme kabiliyetidir. Trump’ın yerinde olan herkesin benzer bir etkisi olacaktır. Bununla birlikte, Trump’ın dış politikada yaptığı en büyük hatalar, İran nükleer anlaşmasından çekilmesi, İran’a yönelik yaptırımları yeniden başlatması ve ayrıca Çin’e karşı bir ticaret savaşı başlatması oldu. ABD’nin yaptırımları, şu ana kadar İran’a petrol ihracatının tek bir varilini bile kaybettiremedi. Bu da küresel petrol piyasasının piyasada arz açığı olmayacağını ve böylece petrol fiyatlarının düşeceğini fark etmesinde etkili oldu.
RUSYA DEVLET BAŞKANI VLADIMIR PUTIN
Putin, 2018’de küresel petrol piyasası ve fiyatları üzerinde büyük bir etki yaratmasının yanı sıra, petrol piyasasının ekonomisi ve jeopolitiği hakkında derin bir anlayış sergiledi. Sadece Rusya’nın dünyanın enerji süper gücü olarak konumunu sağlamlaştırmakla kalmadı, aynı zamanda Rusya’yı enerji dünyasında bir örnek haline getirdi. Putin’in OPEC politikaları ve kararları üzerindeki etkisi OPEC üyelerinin ezici çoğunluğunun etkisinden çok daha büyük. Putin, Suudi Arabistan ile birlikte, Kasım 2018’de petrolün varil fiyatının 45 doların altından 87 dolara çıkmasına yardımcı olan OPEC+’in günde 1,8 milyon varillik ilk üretim kesintisini planlamada etkili oldu. Ayrıca, OPEC+’ı, petrol fiyatlarını artırmak için günde 1,2 milyon varile ulaşan yeni üretim kesintileri konusunda başka bir anlaşmaya ikna etmede de eşit derecede etkili oldu.
Devamı Derin Ekonomi Şubat 2019 sayısında…