MARKET FATURALARINDA SON 11 AYDIR YAŞANAN İSTİKRARLI ARTIŞ ARTIK BİR SIR DEĞİL. KÜRESEL GIDA FİYATLARINDAKİ ARTIŞTA BUZ DAĞININ GÖRÜNEN KISMI PANDEMİ, GÖRÜNMEYEN KISMI İSE EKOLOJİK BOZULMA. EKOLOJİK BOZULMA İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİ VE BERABERİNDE DE KURAKLIK VE SEL GİBİ DOĞAL AFETLERİ TETİKLİYOR. YAŞANAN DEĞİŞİMİN FATURASINI İSE TÜM DÜNYA OLARAK SOFRALARDA ÖDÜYORUZ.
NİRAN YAŞAR
Küresel çapta pandemi kaynaklı arz kıtlığı ve tedarik zincirindeki kırılmalar, 2021 boyunca gıda fiyatlarını arttırdı. Gıda fiyatlarına en büyük katkıyı sağlayan diğer neden ise ekolojik bozulmalar. Dünyanın en büyük kahve üreticisi olan Brezilya’da son yirmi yıldır yaşanan en büyük don olayları ile kahve ağaçları talan oldu. Uzmanlar talan olan genç kahve ağaçlarının etkisinin 2 yıl sonraki üretimde bile görüleceğini söylüyor. Ülkelerin gıda ihtiyacının büyük bölümünü karşıladığı, ABD ve Kanada sınırının her iki tarafındaki kavurucu sıcaklık ve kuraklık üretime darbe vuruyor.
Tarım ve gıda üretimi için merkez olan Çin’de ise sel felaketleriyle, tarım ürünleri verimsizleşiyor ve çiftlikler sular altında kalıyor. Ülkenin tarım bakanlığı, bu durumunda hayvanların hastalıklarının kolayca yayıldığını, hayvan ölümlerinin artacağını belirtiyor. Avrupa ülkeleri de iklim kriziyle boğuşuyor. Bilimsel bir dergi olan Environmental Research Letters’da yayımlanan, gıda sistemlerinin iklim değişikliğine karşı hassasiyetini ele alan bir araştırma, Avrupa’da kuraklık nedeniyle mahsul kayıplarının son elli yılda üç katına çıktığı sonucuna ulaştı. İtalya’da zeytin üretimi kuraklık nedeniyle 2020’de yüzde 57 azaldı. İspanya’da kuraklık etkisiyle kışlık tahıllar erken çiçek açtı,hasat zamanları değişti. Dünyanın en büyük iki buğday üreticisi Rusya ve Kanada’da kuraklık nedeniyle buğday verimi düşmeye devam ediyor. Almanya ve Belçika ise fazla yağışların etkisiyle, hasatların geciktiği ülkelerden. Tüm bunların sonucunda ise tarımda verimlilik ve üretim azalıyor.
TÜRKİYE’DE REKOLTE KAYBI EN FAZLA TAHILDA
Ekonomideki arz teriminin tarımdaki karşılığı olan rekolte, tarımsal üretimde her bir ürüne ait yıllık toplam üretimi ifade ediyor. Olumsuz iklim değişiklikleri de rekoltede kayıplarla sonuçlanıyor.
Devamı Z Raporu Dergisi Mart 2022 sayısında…