ABD ile Çin arasında süren, küresel piyasaların büyük bir merakla takip ettiği ticaret savaşı müzakereleri devam ediyor. Arjantin’deki G-20 zirvesinde alınan karar gereği başlanan müzakerelerde anlaşmanın 1 Mart öncesi sağlanması öngörülürken, ABD Başkanı Donald Trump, Çin’de başlayan ekonomik yavaşlamanın ABD için avantaj olduğunu söyleyerek kafaları karıştırdı.
Duygu Bulkan
ABD Başkanı Donald Trump, Çin başta olmak üzere uygulanan serbest ticaret politikasında sorunlar olduğunu ve bunun ülkesi aleyhine geliştiğini iddia ediyor. Bu çerçevede ABD’nin Asya Pasifik Bölgesi ile imzalanan Trans-Pasifik Ortaklığı’ndan çekilmesi, Kanada ve Meksika’ya dönük gümrük tarifelerini artırması, NAFTA konusunda güncelleme talebi bu politikaya dönük örnekler olarak ele alınabilir. Donald Trump, 2016’da göreve başlamasından bu yana Çin’in ticaret uygulamalarından şikayetçiydi. Trump öncelikle 2017 yılında Çin ticaret politikalarının üzerine gitmeye başladı. ABD ile Çin arasında bir ticaret savaşının başlangıcı olarak görülen gelişmeler, Trump yönetiminin 2018 Mart ayında ithal çelik ve alüminyuma, sırasıyla yüzde 25 ve yüzde 10 ek gümrük vergisi getirmesiyle başladı. Çin ise Washington’ın çelik ve alüminyum ürünlerine ek gümrük vergilerine cevaben, Nisan ayı başında ABD menşeli 128 ürüne yüzde 15 ile yüzde 25 arasında değişen tarifeler getirdi. ABD, şu ana kadar Çin mallarına toplam 250 milyar dolardan fazla vergi tarifesi uyguladı. Çin de bu duruma ABD’ den Çin’e ihraç edilen ürünlere 110 milyar dolarlık ek gümrük tarifesiyle karşılık verdi.
ATEŞKES VE İKİLİ GÖRÜŞMELER
Aralık ayında ise ABD ile Çin arasındaki ek vergi bombardımanını durduran bir ateşkes ilan edildi ve iki ülke arasında görüşmeler başladı. Amaç, bu bombardımanı durduran 90 günlük ateşkesin dolacağı 1 Mart öncesinde anlaşma sağlamak. 1 Aralık Buenos Aires’teki akşam yemeğinden bu yana, Pekin bir dizi ticari girişim başlattı. Yapılan görüşmeler sonrasında, ABD’nin 1 Ocak’ta 200 milyar dolarlık hacme sahip Çin ürünleri için, gümrük vergisini yüzde 10’dan yüzde 25’e çıkarmayı düşündüğü plan hayata geçmeyecek. Çin ise, ABD’den alınan tarımsal, endüstriyel ve enerji ürünlerinde alımların artacağını belirtti. ABD yapımı otomobillere uygulanan tarifelerin geçici olarak askıya alınması, ABD’nin tarımına ilişkin Çin tarifelerine rağmen ABD’den soya fasulyesi alımlarının yapılması ve Çin’deki yabancı firmaların dezavantajı olan sanayi politikalarını yenilemesi söz verilen konular arasında. Diğer teklifler arasında, Trump yönetiminin Çin’e yönelik başlıca şikayetleri arasında yer alan ABD firmalarının teknolojilerini Çinli ortaklara devretmek için baskı yaptığı iddia edilen Çinli yetkililerin üzerinde durulması konusu yer alıyor. Pekin’den ayrıca yabancı firmaların finansal hizmetlere ve aranan diğer sektörlere daha fazla erişim sağlamalarını önermesi bekleniyor. Görüşmelerin anlaşmayla sonuçlanmaması durumunda ise ek vergiler yeniden devreye girecek. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying, ABD ile ticaret görüşmelerinde iyi bir sonuç alınmasının umut edildiğini belirirken Başkan Trump, Ocak ayında Beyaz Saray bahçesinde gazetecilere yaptığı açıklamada, “Çin şu anda iyi gitmiyor ve bu bizi çok güçlü bir pozisyona getiriyor. Biz çok iyi iş çıkarıyoruz” demişti. Trump ayrıca “Çin ile bir anlaşma yapacağımızı düşünüyorum. Onların da bir anlaşma yapmak istediklerini düşünüyorum” şeklinde açıklamada bulunmuştu. Trump söz konusu anlaşmanın haksız ticaret uygulamalarına son vermek, kronik ticaret açığını azaltmak ve Amerikalı firmaların işlerini korumak için yapısal değişiklikler içermesi gerektiğini düşünüyor.
Devamı Derin Ekonomi Dergisi Mart 2019 sayısında…
