PANDEMİYLE BİRLİKTE, ÜLKELERİN TARIMSAL ÜRÜNLERDE TİCARETİ KISITLAYICI POLİTİKALARA YÖNELMESİ NEDENİYLE, GIDA ARZ GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASINDA YURT İÇİ TARIM ÜRETİMİN ÖNEMİ DAHA DA ARTTI. 2021’DE OLAĞANÜSTÜ KOŞULLAR ALTINDA YAPILAN TARIMSAL ÜRETİMİN RİSKE GİRMEMESİ İÇİN TÜRKİYE ÖNLEMLER ALMAYA BAŞLADI. TARIM ARAZİLERİNİN KORUNMASI, SULAMA TEDBİRLERİ, SUSUZ VE TOPRAK İŞLEMESİZ TARIM 2022’NİN ANA GÜNDEM KONULARINDAN OLACAK. YAŞ SEBZE MEYVE, HUBUBAT, SU ÜRÜNLERİ VE HAYVANSAL MAMÜL İHRACATLARININ İSE ARTARAK SÜRMESİ BEKLENİYOR.
MEHMET ALİ DOĞAN
Küresel iklim değişikliğinin önemli oranda etkilediği tarım ve gıda sektörü, tüm dünyada 2021 yılını olağanüstü koşullar altında geçirdi. Uzun yıllar ortalamasına göre içinde 2021 yılı sıcaklıkları 1.7 derece artış gösterdi, tarım alanları için yağış miktarında yüzde 20’lik bir azalma oldu. Küresel gıda fiyatları, Haziran 2011’den bu yana en yüksek seviyesine bu yıl ulaştı. Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), gıda emtia fiyatlarının 2021 Kasım ayında art arda 4’üncü kez yükseldiğini açıkladı. Gıda Fiyat Endeksi, ekime göre yüzde 1,2 artarak ortalama 134,4 puana ulaştı.
Kovid-19 pandemisinin ortaya çıkmasından sonra ülkelerin tarımsal ürünlerde ticareti kısıtlayıcı politikalara yönelmesi nedeniyle, gıda arz güvenliğinin sağlanmasında yurt içi tarım üretimin önemi daha da arttı. Ülkelerin gıda stoklarının artırma eğilimleri yanında, lojistik hizmetleri ve girdi maliyetlerindeki yüksek artışların da etkisiyle tarımsal ürün fiyatları yükseldi. Bununla beraber pandemi, gıda işletmeleri için büyüme fırsatları da oluşturdu. Evlere servis yapan işletmeler bu süreçten kârlı çıktı.
2021’DE TARIM PİYASASI NASIL GEÇTİ?
Türkiye’de tarımsal kuraklık, Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu bölgelerimizde üretim ve verimde
kayıplara yol açtı. Piyasa fiyatlarında artışlar oldu. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Ahmet Güldal, fiyat artışlarındaki üç önemli etkeni; “Bir; kuraklığa bağlı rekolte kaybı, iki; dünya fiyatlarındaki artış, üç; fiyat artışı beklentisiyle yapılan stoklama” diye açıklıyor. Bu etkenlerle 2021 yılı olağanüstü koşullar altında seyretti. Kasım ayında gerçekleşen 2021 Türkiye Hububat Kongresi’nde TMO Başkanı Güldal’ın mesajı, “Olağanüstü durumlar olağanüstü tedbirleri gerektirir” şeklindeydi. Türkiye 2021 yılını olağanüstü koşullar karşısında ‘önlem’ler alarak geçirdi. Aynı kongrede konuşan Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, dünyada yaşanan salgın süreci ve Türkiye’yi etkileyen kuraklığın hububat üretiminde ciddi verim kayıplarına sebep olduğuna dikkati çekerken, dünya hububat piyasalarındaki istikrarsızlık ve Türkiye’deki tarımsal kuraklığın etkisiyle yaşanan üretim eksikliği iç piyasada tüketicileri etkileyecek boyuta ulaşınca gerekli tedbirleri almak durumunda kaldıklarını söyledi. Pakdemirli, “İç piyasada arz güvenliğini sağlamak için hasat döneminden itibaren stoklarımızı takviye etmeye başladık. Bu kapsamda yem piyasası istikrarı için besici ve yetiştiricilerimizin hammadde tedarikinde sıkıntıya düşmemesini, üretim maliyetlerinin azaltılmasını sağladık. Hasatla birlikte takviye edilen TMO stoklarındaki ürünleri, temmuzdan itibaren satışa açtık ve yem piyasasında fiyat istikrarını sağladık. Bununla birlikte 3,7 milyon ton hububatın piyasaya arzını gerçekleştirerek, yetiştiricilerimizin maliyetlerinde oluşacak ilave 2 milyar lira yükün önüne geçtik” ifadelerini kullandı.
Devamı Z Raporu Dergisi Ocak 2022 sayısında…