Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Salman, The Economist dergisine verdiği demeçte Suudi hükümetinin devlete ait petrol şirketi Saudi Aramco’nun ucuz petrol döneminde finans sağlamak amacıyla özelleştirme kapsamında hisse satacağını açıkladı.

Saudi Aramco dünyanın en büyük petrol şirketi olup, 267 milyar varil petrol rezerviyle küresel petrol kaynağının yüzde 16’sını elinde bulunduruyor. Toplam 60 bin kişiyi çalıştırıyor ve Exxon Mobil’in üç katı günde 10 milyon varillik üretimi var. Eğer halka açılırsa bir trilyon doların üzerinde değere sahip borsalardaki ilk ve tek şirket olabilir. Bu değer halka açık en değerli petrol şirketi olan Exxon Mobil’in neredeyse üç katı.

Prens Salman, yeni Ekonomik ve Kalkınma İşleri Konseyi başkanı olarak, hükümetin bir dizi devlet şirketindeki hisseyi artan finansal baskıları azaltmak amacıyla satacağını açıkladı.

Suudi Arabistan’ın kraliyet tacındaki bu mücevherleri satıyor olması, düşük petrol fiyatlarının ülke ekonomisini nasıl etkilediğinin de bir göstergesi. Daha da şaşırtıcı olan ise petrol fiyatlarındaki bu aşırı düşüş öncesi Suudi kumbarası olan bu kurumların satışından bahsetmek ancak bilim kurgu senaryosu olarak adlandırılabilirdi. Ancak Saudi Aramco, rafineri ve petrokimya gibi üretim sonrası varlıklarını satabilir. Üretim varlıklarını satmak istemez çünkü bu petrol rezervlerinin denetlenmesine izin vermesini gündeme getirebilir.

Saudi Aramco, toplam 267 milyar varillik petrol rezervine sahip olduğunu iddia ederken, var olan gizlilik kültürü bu rakamın bağımsız denetlenmesini engel oluyor. Birçok uzman, 1988’de rezervlerin nasıl yüzde 50 artmış olabileceğini sorguluyor ve bu rakamın politik rezervlerden oluştuğunu belirterek, kabul etmiyor ve OPEC içindeki üretim kotalarını yükseltme amacı taşıdığını savunuyor. Bunun anlamı, eğer Saudi Aramco çok konuşulan halka arz yolunda ilerleyecek olursa şirket için güvenilir bir değer biçmek pek kolay olmayacaktır.

Devamı Derin Ekonomi Dergisi Mart sayısında…