Dünyanın kilit önemdeki petrol geçitleri ne kadar hassas?

Geçen ay, Yemen’deki Husi isyancılarının Bab’ül Mendep Boğazı’nda Suudi Arabistan’a ait iki petrol gemisine saldırısı ve Suudi Arabistan’ın Boğaz’daki petrol sevkiyatlarını askıya alması dünyadaki önemli petrol geçitlerinin ne kadar hassas ve küresel petrol trafiğini aksatmanın ne kadar kolay olduğunu gösterdi.
Kilit önemdeki dört petrol geçidi — Hürmüz Boğazı, Bab’ül Mendep Boğazı, Malakka Boğazı ve Süveyş Kanalı — küresel petrol ticareti trafiğinin üçte ikisini oluşturuyor. Zira bu geçitlerden günde yaklaşık 45 milyon varil petrol taşınıyor.

Hürmüz Boğazı Dünyanın en önemli petrol geçidi olan Hürmüz Boğazı’ndan her gün 18 milyon varil petrol taşınıyor. Bu rakam küresel petrol trafiğinin yüzde 27’sine tekabül ediyor. Aynı zamanda, küresel LNG tedariklerinin üçte biri bu Boğaz vasıtasıyla sağlanıyor. Irak, İran, Kuveyt, Bahreyn, Katar (büyük miktarlarda LNG ihracatı da dahil olmak üzere), Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan petrol ihraç etmek için bu Boğaz’ı kullanmak zorunda. Hürmüz Boğazı’nın kapatılması veya Boğaz’a mayın döşenmesi halinde Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan haricinde bu ülkelerin hepsi petrol ihraç edemez duruma gelecektir. Öte yandan, Irak petrolünü Kerkük’ten Akdeniz kıyısındaki Ceyhan’a taşıyan petrol boru hattı şu anda kullanım dışı olduğundan Irak petrol ihracatında tamamen Hürmüz Boğazı’na bağımlı.
Bab’ül Mendep Boğazı Aden Körfezi ile Kızıldeniz’i Akdeniz ile bağlayan dar bir geçittir. Bu geçit vasıtasıyla günde beş milyon varilden az petrol taşınmakla birlikte, iki nedenden dolayı büyük öneme sahip. Evvela, Süveyş Kanalı / SUMED boru hattından geçecek petrolün büyük kısmının önce Bab’ül Mendep’ten geçmesi gerekiyor. İkincisi, Yemen’deki savaş bölgesine yakın konumda bulunuyor.Suudi Petroline hattı haricinde, Bab’ül Mendep Boğazı’na alternatif yok. Boğaz’ın kapatılması, tankerleri Afrika’nın güney sahiline gitmeye zorlayacaktır.

Devamı Derin Ekonomi Ekim 2018 sayısında …

Dikkat çekenler...