ABD-Çin çekişmesinde AB nerede duruyor?

20 yıldır başlıca misyonu dış politikası konusunda ABD’nin dikkatini çekmemek olan Çin’in Avrupa’nın kalbine doğru sessiz hareketi başladı. Böylesine bir gündemin en önemli konuları pazarını açık hale getirmek, enerji ve diğer ihtiyaçlarını karşılama ve ürünlerini satma imkânı bulmak için dünya çapında bir tedarik zinciri sağlamak, pazarını Amerikalı ve Batılı şirketlere açarken Amerikan borç senetleri alıp yönetmek, yabancı patentli yüksek teknoloji üretimine dahil olmak ve Avrasya pazarlarına ulaşmak için alternatif bir yol geliştirerek önemli bir güç haline gelmektir. Bununla birlikte, Çin için hayati öneme haiz olan Malakka Boğazı’na kestirme bir yol bulma projesini gerçekleştirmek kolay bir iş değil. Esasında, Çin ABD’ye meydan okumakla ekonomik yükselişini sürdürerek ülke içinde toplumsal kontrolü sağlamak için Güney Çin Denizi’nde olduğu gibi hayati önem arz eden diğer alanlarda da her geçen gün daha fazla pay sahibi olmayı amaçlıyor. Ancak perde arkasında duran asıl konu, hem ABD’nin hem de Çin’in gezegeni mahvetmemek için daha az tüketmesi gerektiğidir.
Washington bunun yerine Çin’in tüm büyük ihtiraslarını ve dünyanın diğer bölgelerinde olduğu gibi Avrupa ve (İngiltere’nin çok hassas davrandığı bir konu olan) Akdeniz üzerindeki etkisini mümkün olduğunca sınırlandırmayı amaçlıyor. Öte yandan, Pekin son yirmi yıldır ABD dış politikasının bazı hatalarını fırsat bildi. Bunlar arasında, Orta Afrika’da ve kimin dost kimin düşman olduğuna dair bir yanlış anlaşılmaya dayalı, sağlam ve gerçekçi bir siyasi projeden uzak, Afganistan ve Irak’ta uzun süren ve pahalıya mal olan savaşlar gibi üzerinde pek durmadığımız konular var.
Küreselleşmenin aptalca bir şekilde yürütülmesinden dolayı ABD’nin tarihi müttefikleri nezdinde azalan cazibesi egemenlikçiliğin yükselişine neden oldu. Küreselleşmenin kötü yönetilmesi hem ABD’de de, hem de dünyanın geri kalanında toplumsal tabakaları derinden etkilerken, Donald Trump’ın başkan olması uzun süredir devam eden küreselleşme planına ket vurdu. Şu anda Washington, bir şekilde işe yarayan yeni bir tek başınalık hali içinde. Bu arada, ABD Çin’in — sözde veya gerçek — haksız ticaret uygulamalarını frenlemek ve Çin ile ticaret açığını azaltmak için, farkında olmayarak ülkenin reform ve yenilik süreçlerini hızlandırıyor.

Devamı Derin Ekonomi Mayıs 2019 sayısında …

Dikkat çekenler...