AMERİKALI ASTRONOT NEIL ARMSTRONG’UN AY’A AYAK BASMASININ ÜZERİNDEN 50 YIL GEÇTİ. UZAY O GÜNDEN BUGÜNE, ARTIK ÖZEL ŞIRKETLERIN DE IŞIN IÇINE DAHİL OLDUĞU BİR REKABET ALANINA DÖNÜŞTÜ. UZAY YATIRIMLARINDA ÖN PLANA ÇIKAN ÜLKE VE ŞİRKETLER ŞIMDILERDE, UYDULARIN GÜVENLIĞINDEN YENİ ROKETLER VE UZAY İSTASYONLARINA, AY’DA ÜS İNŞASINDAN UZAY TURIZMI VE MARS’TA KOLONİ KURULMASINA KADAR PEK ÇOK YENİ HEDEFLE MEŞGUL.
DUYGU BULKAN
İnsanlığın uzay macerasını başlatan temel güdü, keşif güdüsünden çok egemenlik mücadelesi oldu. İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinin ardından dünyanın iki süper gücü haline gelen ABD ve Sovyetler Birliği (SSCB), ellerindeki nükleer silahlarla uzak coğrafyalardaki hedefleri vurabilmek üzere kıtalar arası güdümlü füze sistemleri geliştirmeye başlamıştı.Uzun menzilli roketler aynı zamanda Dünya’nın alçak yörüngesine yapay uydular taşımaya da olanak sağlıyordu.
SOĞUK SAVAŞ’IN UZAY CEPHESİ
ABD öncülüğündeki Batı bloku ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) öncülüğündeki Doğu bloku arasındaki Soğuk Savaş boyunca en büyük rekabet alanlarından biri uzay oldu. Sovyetler Birliği’nin 4 Ekim 1957’de Sputnik 1 yapay uydusunu dünyanın yörüngesine göndermesi, insanlığın uzay ile macerasını başlatan en önemli olaylardan biri olarak kabul ediliyor. Yaklaşık 22 gün boyunca dünyaya radyo sinyalleri gönderen Sputnik 1, 4 Ocak 1958’de dünya atmosferine girdi ve yanarak yok oldu. Rusya’nın bu başarısının ardından ABD de 1958’de Explorer I adlı ilk uydusunu dünyanın yörüngesine gönderdi ve böylelikle ABD uzay yarışındaki ilk hamlesini yapmış oldu. Bu gelişmenin ardından, Sovyetler Birliği 1959’da Luna 2 adlı uzay mekiğini Ay’a fırlattı ve yaklaşık 2 yıl sonra 12 Nisan 1961’de Vostok 1 aldı kapsüle benzer uzay mekiğiyle kozmonot Yuri Gagarin’i dünyanın yörüngesine gönderdi. Böylelikle Gagarin, uzaya çıkan ilk insan oldu. Gagari’nin uçuşu 108 dakika sürdü ve 327 kilometre yüksekliğe ulaştı.
Aynı yıl ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA) da Merkür Projesi kapsamında ürettiği mekiklerle önce maymunları daha sonra astronot Alan Shepard’ı uzaya gönderdi ancak Shepard dünyanın yörüngesine ulaşamadı. Bu denemenin ardından astronot John Glenn, 20 Şubat 1962’de dünyanın yörüngesine erişen ilk Amerikalı oldu. Gleen, 4 saat 56 dakika süren yolculuk sırasında dünya çevresini üç kez turladı. John Glenn, bu başarısının ardından ABD’de kahraman ilan edildi ve dönemin ABD Başkanı John Kennedy tarafından kendisine Uzay Kongresi Onur Madalyası verildi. Kennedy, yaptığı bir konuşmada, 1960’ların sonuna kadar Ay’a insan göndermeyi planladıklarını duyurdu.
Devamı Z Raporu Dergisi Eylül 2019 sayısında…